Touto-bono
Salvia sclarea
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-di-bons-ome-blanc, Sauvieto-de-prat, Erbo-di-plago.
Noms en français : Sauge sclarée, Toute bonne.
Descripcioun :La touto-bono, que trachis long de camin e de routo, es uno planto pulèu forto, ramificado, lanouso emé d'óudour. Li fueio (e li bratèio) soun larjo. Coumpara emé la sàuvi-d'Etioupìo que ié sèmblo un pau.
Usanço :La touto-bono, coume soun noum lou dis èi vertuouso contro mant un proublèmo. Ajudo à sougna e sarra li plago, èi bono pèr li mau de vèntre (digestioun e règlo), pèr limita li susour, lou coulesteròu e lou sucre dóu sang. Ajudo peréu pèr amoureja e proun enca. Li fueio e li flour podon èstre boutado dins lou manja pèr douna de goust (bevendo, sucrarié,counfituro, soupo...).
Port : Grando erbo
Taio : 50 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Salvia
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Camin
- Ermas
- Champ
- Colo
Estànci : Mesoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino Pontico
Ref. sc. : Salvia sclarea L., 1753
Vesso(-negrinello)
Vicia melanops
Fabaceae Leguminosae
Nom en français : Vesce noirâtre.
Descripcioun :La vesso-negrinello es uno planto pelouso subretout en aut que mounto sus lou tard. Fai de 1 à 4 flour negrinello e jauno de 15 à 22 mm sus un pecou courtet (< 5 mm). Li fueio an de 5 à 7 paréu de fuioun un pau redoun, li d'en aut un pau verd-jaune. Lis estipulo an de gròssi glando negro à neitar. Li dóusso soun ciliado sus li suturo. Es uno planto proun raro, proutegido en listo roujo, categourìo LC (soucit minour).
Usanço :Ramenten qu'èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Erbo
Taio : 15 à 60 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Brunello
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 15 à 22 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 100 à 800 m
Aparado :
Vo
Remarco : Listo roujo
Abriéu à mai
Liò : Blachiero
- Castagnaredo
- Camin
- Ermas
Estànci : Mesoumediterran à Subremediterran
Couroulougi : Mediterrano-Touranieno
Ref. sc. : Vicia melanops Sm., 1813